Ứng dụng công nghệ nuôi kết hợp ốc hương với tu hài trên biển theo hướng bền vữngtại vịnh Vân Phong tỉnh Khánh HòaỨng dụng công nghệ nuôi kết hợp ốc hương với tu hài trên biển theo hướng bền vữngtại vịnh Vân Phong tỉnh Khánh Hòa GIAO CÔNG NGHỆ, ĐÀO TẠO Nhóm gồm hoạt động nuôi trồng thủy sản mơi trường nước mặn, nước lợ, nước Nhóm bao gồm hoạt động ươm nuôi giống thủy sản Phân loại hoạt động nuôi trồng thủy sản: 1.2.1 Nuôi trồng thủy sản biển tài sản (TTS) .4 1.1.4 Tỷ suất lợi nhuận doanh thu (ROS) (PLO)- Sở hữu hình dạng giống sam biển, songăn so biển có thể chết người do chứa độc tố tetrodotoxin, Trước thông tin một gia đình (sáu người nhà và một người hàng xóm) tại huyện Dầu Tiếng, Bình Dương sau khi ăn năm con sam biển mua tại Vũng Tàu thì bị đau bụng, có biểu hiện của ngộ độc Đầu tiên, bạn cho 100gr rong biển vào 500ml nước lọc. Sau đó, bạn cắt sợi 30gr củ gừng cho vào hỗn hợp rong biển đang ngâm để khử mùi tanh. Ngâm khoảng 2 – 3 phút thì rửa sạch lại bằng nước và để ráo nước. Tách vỏ quả la hán trước khi ngâm với rong biển. Thịt sam ngon, vỏ sam cũng rất hữu dụng, có thể khắc hàn, cảm lạnh và kỵ sài cho người và vật nuôi. Ngày nay, người ta bắt sam chủ yếu để lấy vỏ. Vỏ sam được xuất khẩu sang Trung Quốc. Từ vỏ sam, người Trung Quốc có thể dùng để chế tác ra đồ lưu niệm có độ cash. Cá Đuối nước ngọt hay còn được người chơi cá cảnh Việt Nam gọi là Sam, thường được nuôi cùng với cá Rồng do đặc tính ăn tầng đáy của chúng giúp mặt đáy bể luôn thoáng sạch. Những cái chết bất đắc kỳ tử của Sam luôn ám ảnh mọi người chơi cá cảnh, Thái Hòa xin tổng hợp một số kinh nghiệm rất thực tế và hữu ích của những người chơi Sam kinh nghiệm được chia sẻ trên diễn đàn Arowana trong bài viết Tổng hợp kinh nghiệm nuôi cá sam Lựa chọn Sam đạt tiêu chuẩn từ ngoài cửa hàng, hoặc từ người chơi cá khác là bước đầu tiên để bạn loại bỏ bớt các nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe của chú cá yêu. Chọn mua những con cá Sam khỏe mạnh, mình dầy, háu ăn. Loại bỏ những chú cá có dấu hiệu nấm bệnh, yếu, tuột nhớt. Nếu bể có sẵn Sam thì nên lựa chọn cá Sam cùng kích thước với con có sẵn, nếu có lớn hơn 2 con thì nên lựa chọn cá cái nhiều hơn cá đực, vì cá đực thường hiếu chiến hơn cá cái. ránh mua cá bị xước sát người, viền bị sứt mẻ. Thức ăn đóng vai trò vô cùng quan trọng và là một trong những nguyên nhân gây chết Sam rất cao. Nên tránh cho cá Sam ăn những loại thức ăn ôi thiu, hư hỏng. Cho Sam ăn tôm tươi để đông lạnh cần loại bỏ phần đầu có ngạnh rất nguy hiểm cho Sam. Thỉnh thoảng nên đổi thức ăn như trùn chỉ, sâu, cá… để cá sinh trưởng và phát triển tốt. Các loại cá thả cùng bể cũng là 1 trong những nguyên nhân hàng đầu gây chết cá Sam. Tránh thả cùng cá Ong, cá Rồng Cửu Sừng…Loại này thường xuyên tấn công Sam. Cá Phi Phụng cũng thường xuyên mút nhớt Sam khiến cá Sam chết, tuy không phải con nào cũng vậy nhưng người chơi cần lưu ý. Cá Chuột Mỹ cũng được khuyến cáo khi thả cùng cá Sam. Nếu trong bể có cá dọn bể, cá hồng két, khi cá Sam bị thương cần được vớt ra bể riêng ngay lập tức để tránh bị chúng tấn công. Môi trường nước nuôi cá Sam cũng rất quan trọng và cần được lưu tâm hơn so với các loại cá khác trong bể. Nhiệt độ cho cá Sam từ 26 tới 33 độ C, cá dễ bị bệnh ở nhiệt độ nhỏ hơn 25 độ C và lớn hơn 35 độ C. Nồng độ muối trong nước không được vượt quá 3/1000. Không sử dụng các loại thuốc, hóa chất chống chỉ định cho Sam. Cá Sam rất nhạy cảm với độ PH, quá cao hoặc quá thấp đều gây bệnh cho cá. Vì cá Sam ăn rất nhiều nên lượng chất thải cũng rất lớn, do đó cần thay nước đều đặn để duy trì độ PH ổn định. Cá Sam rất kỵ với Clo trong nước máy, do đó cần có bể trữ nước để hạn chế thay nước máy trực tiếp vào bể cá. Trên đây là một số kinh nghiệm nuôi cá sam thực tế sương máu từ những người chơi cá cảnh lâu năm và cả một số cửa hàng cá chuyên nghiệp. Khi cá Sam có biểu hiện bất thường, như sình bụng, tuột nhớt các bạn nên liên lạc với các cửa hàng để có được những tư vấn và loại thuốc phù hợp. Nếu bạn đang tìm mua cá cảnh, hãy tham khảo Danh sách các loại cá cảnh đang có tại cửa hàng Cá cảnh Thái Hoà TOP MÁY BƠM BÁN CHẠY NHẤT THỊ TRƯỜNGMẠNH MẼ – BỀN BỈ – ÊM ÁI – TIẾT KIỆM ĐIỆN – GIÁ BÌNH DÂN Tìm hiểu ngayNGƯỜI ĐẸP VÌ LỤA – CÁ ĐẸP VÌ ĐÈNSERIES ĐÈN BỂ CÁ CAO CẤP GIÁ BÌNH DÂNTìm hiểu ngayVẬT LIỆU LỌC CHUYÊN NGHIỆP CHO CÁ CẢNH SIÊU DIỆN TÍCH BỀ MẶT – ỔN ĐỊNH PH – TĂNG CƯỜNG KHOÁNG CHẤTTìm hiểu ngayMÁY SỤC KHÍ BỂ CÁ SIÊU ÊMÊM ÁI – BỀN BỈ – TIẾT KIỆM ĐIỆN Tìm hiểu ngayNHỮNG MÃ SƯỞI ẤM BỂ CÁ BÁN AN TOÀN NHẤTLÀM NÓNG NHANH – TIẾT KIỆM ĐIỆN -CẢM BIẾN TỰ NGẮT CHỐNG CẠNTìm hiểu ngayDỤNG CỤ VỆ SINH BỂ CÁ 5 TRONG 1BỘ DỤNG CỤ CẦN CÓ CHO MỌI NGƯỜI CHƠI Tìm hiểu ngay Previous Next Back to top button Khoảng hai năm trở lại đây, các dự án nuôi sam hay cua móng ngựa nhận được nhiều sự quan tâm và có những đột phá đáng kể. Sam thuộc ngành chân đốt arthropods – về mặt kỹ thuật không phải là cua hay giáp xác, là đối tượng được đặc biệt coi trọng trong ngành công nghiệp y sinh và dược phẩm, bởi hoạt chất LAL limulus amebocyte lysate được phân lập từ haemolymph chất lỏng trong hệ tuần hoàn của động vật chân đốt, tương tự như máu và dịch giữa các tế bào ở động vật xương sống của chúng là công cụ đắc lực hiện chưa có giải pháp thay thế tốt hơn trong xét nghiệm, kiểm thử và kiểm soát chất lượng. Một lít LAL trên thị trường hiện có giá thành không dưới USD. Mỗi năm, Bắc Mỹ thu hoạch khoảng con sam từ tự nhiên để lấy LAL. Sau khi trích xuất khoảng 1/3 lượng haemolymph trong cơ thể sam, người ta thả chúng về lại môi trường. Nhiều ý kiến quan ngại cho rằng việc lấy haemolymph sẽ làm suy giảm khả năng sóng sót của sam. Vì vậy, các nhà nghiên cứu tại công ty Kepley BioSystems trụ sở ở Bắc Carolina đã thử nghiệm nuôi sam trong hơn 18 tháng nhằm tìm cách đảm bảo nguồn cung LAL bền vững và giảm thiểu tác động tới quần thể hoang dã của loài này. Nhóm đã thực hiện hai công việc cùng lúc phát triển công thức thức ăn hỗ trợ tăng cường sức khỏe miễn dịch và duy trì sức sống lâu dài của sam; xây dựng phương pháp và hệ nuôi phù ănDinh dưỡng đóng vai trò hết sức quan trọng, giúp sam nuôi đảm bảo sức khỏe và ngăn ngừa một số bệnh như panhypoproteinemia, ... Hầu hết động vật thủy sinh đều là loài săn mồi trong tự nhiên. Chế độ ăn cho sam trong điều kiện nuôi nhốt sẽ tồn tại nhiều hạn chế. Nguồn thức ăn chủ yếu là các loài nhuyễn thể hai mảnh bivalves đông lạnh hoặc rã đông, động vật chân đầu cephalopods, cá ở tầng nổi pelagic fish, ... được bảo quản trong thời gian dài, rất dễ mất vitamin và khoáng chất khi khuếch tán trong đã tìm cách phát triển công thức chứa nhiều vitamin, khoáng chất, lợi khuẩn probiotics, ... phù hợp với khẩu phần ăn tự nhiên của sam, tận dụng các nguyên liệu sẵn có cùng khả năng dễ dàng mở rộng. Kết quả của 3 thử nghiệm trong vòng 8 tuần với 6 công thức thức ăn khác nhau bao gồm cả dạng viên nén cải tiến thương mại cho thấy chất lượng vượt trội của LAL từ sam nuôi với chế độ dinh dưỡng cân bằng, thể hiện qua các chỉ số như lượng tế bào amaebocyte amip đậm đặc giàu protein, nồng độ hemocyanin tối ưu, thành phần có tác dụng làm đông máu trên mỗi μg protein cao hơn hẳn so với các chế phẩm LAL thương mại hoạt tính cao gấp 7 lần đồng nghĩa với tiềm năng ứng dụng lớn hơn. Ngoài ra, cơ thể sam nuôi vẫn tiếp sản sinh hoạt chất và không cho thấy dấu hiệu suy giảm sức khỏe. Hệ nuôiTrong nghiên cứu còn lại, nhóm đã thử nghiệm hai hệ nuôi - ứng dụng công nghệ RAS nuôi tuần hoàn khép kín, hầu như không chịu tác động bởi các yếu tố môi trường bên ngoài và nuôi thả đáy ngoài trời PCS - trong thời gian sáu tháng, sau đó phân tích các chỉ số như trọng lượng cơ thể, nồng độ haemocyanin Hc, mật độ tế bào amebocyte, hoạt tính LAL, ... Ngoài ra, họ còn trích xuất khoảng 30% haemolymph trên cơ thể sam nuôi – tương tự như sam hoang dã – để đánh giá đặc tính hóa lý cùng khả năng phục hồi sau một quả cho thấy sam nuôi trong môi trường RAS sinh trưởng tốt hơn ngoài trời, thể hiện qua các chỉ số Hc, mật độ amoebocyte, hoạt tính LAL, tỷ lệ sống đều hết sức ấn tượng lên tới 100%, cùng khả năng phục hồi sản sinh haemolymph sau khi loại bỏ amaebocyte nhanh chóng. “Bên cạnh chế độ dinh dưỡng cân bằng và chăm sóc hợp lý, RAS thật sự là một giải pháp nuôi sam hứa hẹn, giúp đảm bảo nguồn cung haemolymph cùng LAL chất lượng cao bền vững, đồng thời sản xuất được quanh năm. Điều này có thể xác lập tiêu chuẩn mới cho một thị trường hoạt chất xét nghiệm trị giá 600 triệu USD trên toàn cầu, làm thỏa mãn tất cả các cơ quan y tế và quản lý dược phẩm”.Kepley BioSystems hiện đang ở vị trí độc tôn, là đơn vị duy nhất trên thế giới sản xuất được LAL có khả năng tái tạo giúp ngăn ngừa tình trạng thiếu hụt nguồn cung, nhất là trong thời khủng hoảng Covid-19 các nước cần LAL để thử nghiệm hàng tỷ liều ứng viên vaccine trước khi tung ra thị trường. Cùng với việc công bố thành quả nghiên cứu trên tạp chí Frontiers in Marine Science, nhóm nghiên cứu đang kêu gọi vốn để xây dựng một cơ sở RAS nuôi 500 con sam cho mục đích sản xuất LAL, đồng thời tìm kiếm đối tác hoặc nhà đầu tư để phát triển và thương mại hóa phương pháp chẩn đoán dựa trên LAL trong việc phát hiện sớm bệnh nhiễm trùng huyết - nguyên nhân gây tử vong hàng đầu hiện Nam là nước có nguồn lợi sam biển rất lớn dọc bờ biển từ Nam chí Bắc, chỗ nào cũng có sam nhưng ít được quan tâm và khai thác đúng mực, thường chỉ để đánh bắt làm thực phẩm đặc sản. Công ty TNHH Thương mại và Công nghệ Hà Minh Haminh Techno, trụ sở tại Hà Nội chuyên về dược phẩm, y sinh, ... hiện đang ấp ủ kế hoạch đầu tư nuôi sam để sản xuất LAL. Rong sụn được coi là sâm biển và sử dụng nhiều trong ngành y dược, chế biến thực phẩm, mỹ phẩm, công nghệ sinh học… Loài rong này được các nhà khoa học di trồng từ Philippines sang Nhật rồi trồng thành công ở nhiều tỉnh phía Nam nước ta, như Nha Trang, Ninh Thuận… nhưng mãi tới gần đây mới nuôi ở Vân Đồn Quảng Ninh. Lợi nhuận đem về hàng trăm triệu đồng/năm Nằm trên vùng biển xanh ngát của Vịnh Bái Tử Long, Đảo Phất Cờ như vòng cung xanh án ngữ trước một vùng biển mênh mông của thôn 2, xã Hạ Long, huyện Vân Đồn. Không chỉ có cảnh quan thiên nhiên đẹp mắt, trong khu vực đảo Phất Cờ còn có một trang trại nổi nằm trên mặt biển ngay vùng nước chân đảo đá. Đó là khu vực nuôi trồng thủy sản của HTX Nuôi trồng thủy sản Phất Cờ. HTX Nuôi trồng thủy sản Phất Cờ tiên phong trong việc đưa giống rong sụn về nuôi. Vùng biển đảo Phất Cờ có nước biển đạt độ mặn từ 28-32‰, nhiệt độ dao động từ 27-35 độ C, dòng chảy, hiện tượng nhật triều và nguồn khoáng chất dồi dào... là những yếu tố thuận lợi mà thiên nhiên ban tặng đã mở ra triển vọng cho mô hình nuôi rong sụn. Nhằm khai thác tiềm năng này, HTX Nuôi trồng thủy sản Phất Cờ đã thử nghiệm nuôi thành công rong sụn xen canh với hàu trên vịnh Bái Tử Long. Theo đó, mỗi năm có thể nuôi trồng 3 vụ rong sụn với sản lượng đạt 70-100 tấn/ha/năm, thu về hàng trăm triệu đồng/ha. Đây là hướng đi mới trong phát triển đa dạng đối tượng nuôi trồng thủy sản, giảm thiểu những tác động tới môi trường do nuôi hàu ở mật độ cao, nâng cao giá trị ngành thủy sản. Với sự đầu tư bài bản, tư duy nhạy bén, khai thác thế mạnh của đảo, HTX đã vận động thành viên vừa phát triển nuôi trồng thủy sản, tích cực thử nghiệm nuôi các loài thủy sản mới có giá trị kinh tế cao, xây dựng mô hình trình diễn, vừa kết hợp nổi với du lịch trải nghiệm. Tại đây, du khách có thể đi bộ tham quan các bè nuôi trồng thủy sản, học tập kinh nghiệm nuôi trồng thủy sản, trải nghiệm dịch vụ thu hoạch sản phẩm. Đáng chú ý, du khách có thể được trải nghiệm thu hoạch rong, sơ chế, phơi khô, cũng như thưởng thức các món ăn chế biến từ rong sụn... Đến nay, HTX đã thu hút 23 thành viên tham gia, doanh thu bình quân trên 1,1 tỷ đồng/thành viên/năm, lợi nhuận bình quân trên 300 triệu đồng/thành viên/năm. Ông Nguyễn Sỹ Bính, Giám đốc HTX Nuôi trồng thủy sản Phất Cờ, cho biết trước đây gần như cả vùng vịnh Hạ Long chưa ai nuôi rong sụn, khi HTX Phất Cờ nuôi thử nghiệm thành công, lấy mẫu rong gửi đến viện nghiên cứu đánh giá các chất dinh dưỡng, khoáng chất đạt được tiêu chuẩn của doanh nghiệp chế biến đưa ra. Ông Bính tâm sự “Mục tiêu của HTX mỗi ngày phải thu hoạch 10 tấn rong sụn mới đủ cung cấp cho nhà máy chế biến. Ngay từ bây giờ phải lo cung ứng giống rong cho các thành viên HTX và những hộ có cơ sở hạ tầng lớn. Mọi quy trình sản xuất, nuôi trồng phải làm theo tiêu chuẩn của doanh nghiệp đưa ra, ngư dân phải làm đúng theo quy trình sẽ cùng thắng lợi”. Hành trình gian nan nhưng tương lai rực sáng Đây là những thành công bước đầu sau thời gian vất vả. Ông Bính nhớ lại, năm 2021, sau một hội nghị, tình cờ được 'dúi' cho túi rong và được giới thiệu là sâm biển, vật nuôi ngoại lai, có giá trị kinh tế cao. Vốn tò mò, qua tìm hiểu ông biết đó là rong sụn, đang được thị trường hết sức ưa chuộng. Loài rong sụn giúp bà con nông dân tăng thêm thu nhập, giảm sự phụ thuộc vào phát triển nuôi hàu. Rong sụn có thể trồng ở thủy vực, mặt nước ven biển và đảo chìm ở độ sâu 0,5 đến 10 mét, độ mặn từ 28-32‰, vùng nước yên tĩnh, ít chịu ảnh hưởng của sóng gió, nước luôn được luân chuyển và đặc biệt đã nuôi thành công ở các tỉnh miền Trung và Nam Trung Bộ. Riêng ở Quảng Ninh thì chưa hề có ai. Nghe tới đây, ông Bính rất háo hức. Những ngày đầu khi loay hoay chưa biết cách nuôi trồng ra sao, thì rong treo dưới biển đã bị cá rìa… “chén” gần hết, nhưng số rong còn sót lại vẫn sinh trưởng tốt nên ông Bính cho rằng, có thể nuôi được rong ở đây. Vì thế, ông quyết định đặt mua thêm 120kg rong giống. Giá thành rong giống khá rẻ, chỉ chừng đồng/kg nhưng cộng cả chi phí vận chuyển máy bay, tới tay ông giá thành lên đến đồng/kg. Cùng với chi phí lưới, khung đáy ngăn cá rìa..., số tiền vốn bỏ ra ban đầu đã hơn 100 triệu đồng. Chi phí quá lớn khiến ông Bính lại phải mày mò tìm lời giải cho bài toán tiết kiệm tối đa chi phí mà vẫn nuôi thành công rong sụn, tránh cá rìa. Qua bao lần trăn trở, ông quyết định di chuyển rong từ ven bờ ra giữa biển, trồng rong đại trà, chấp nhận cho cá rìa ăn để giữ rong. Nghe câu chuyện có vẻ “hoang đường” nhưng lại là kinh nghiệm xương máu của ông. "Khi trồng rong đại trà trên diện tích mặt nước ngoài xa, cá rìa chỉ ăn hết 10-15% số rong sụn ở rìa ngoài, trong khi đó tiết kiệm được nhiều chi phí do không mất tiền đầu tư khung đáy, lưới…" - ông Bính giải thích. Sau đó, ông Bính tiếp tục đổi mới phương thức nuôi rong sụn bằng cách mở mật độ, giãn khoảng cách cao hơn quy định, lên đến 40cm/dây; tận dụng giá thể nuôi nhuyễn thể đang suy thoái để nuôi trồng rong nhằm tiết kiệm chi phí… Ông chia sẻ về quyết định mạo hiểm khi nuôi rong sụn, ném tiền xuống biển cho cá ăn, ban đầu bị coi là gàn. Gia đình, vợ con phản đối dữ dội. Nhưng cuối cùng, bằng kinh nghiệm bản thân và những kiến thức tích lũy, dần dần từ chính trải nghiệm thực tế giúp ông nuôi trồng thành công rong sụn. Ông Hà Văn Quang, Chủ tịch Hội Nông dân xã Hạ Long Vân Đồn đánh giá việc nuôi trồng rong và hàu, cá vừa giúp bổ sung thức ăn cho nhau vừa làm sạch môi trường biển. Bởi xưa nay các loại rong biển vốn được coi là cỗ máy làm sạch môi trường nước. Nếu đem lại hiệu quả, sẽ đem lại thêm nguồn thu nhập, thêm vật nuôi mới, tiềm năng cho người dân trên địa bàn xã và huyện Vân Đồn. Trang Anh Cua móng ngựa hay còn được biết đến với cái tên là con So biển hoặc Sam biển, là một loài động vật nguyên thuỷ sống cách chúng ta 450 triệu năm. Sam biển được các nhà cổ sinh vật học ưu ái gọi với cái tên “hoá thạch sống” bởi trong ngần ấy năm, chúng gần như không thay đổi bất cứ điều gì. Vậy điều gì đã làm nên sinh vật trường tồn với thời gian như vậy, cùng tìm hiểu về loài động vật thú vị này nhé!Tên thường gọi Con So/ Sam Mỹ/ Cua móng ngựa Tên khoa học Limulus polyphemus NgànhĐộng vật chân khớp Kích thướcCó thể dài tới trên 50cm Tình trạng trong Sách ĐỏChưa được xếp hạngSam biển loài có vai trò vô cùng quan trọng trong ngành y tếSam biển là con gì?Cách nhận biết Sam biểnHình ảnhSam biển loài có vai trò vô cùng quan trọng trong ngành y tếNếu như bạn cần phải tiêm vắc xin hoặc bạn bị tai nạn và có nguy cơ bị nhiễm trùng, thì sau khi vượt qua khỏi biến cố đó, các bạn nợ Sam biển một lời cảm ơn. Loài Cua sống ở thời tiền sử này sở hữu máu màu xanh. Vâng! Các bạn không đọc nhầm đâu ạ. Trong khi những loài động vật khác chứa Hemoglobin nhiều Sắt làm cho máu có màu đỏ thì cá thể Sam biển có sự xuất hiện của các phân tử Đồng, điều này khiến cho máu của chúng có màu xanh giống như ngọc bích vậy. Chính vì những điều đặc biệt này máu của Sam có thể ứng dụng trong lĩnh vực y học để kiểm tra các loại bệnh, chẩn đoán độc tính ở thực biển là con gì?Định danh cho Sam biển là một câu chuyện không hề đơn giản chúng ta đều biết Sam có tên tiếng anh là Cua móng ngựa Horseshoe Crab nằm ở ngành động vật chân khớp thế nhưng chúng lại không phải là cua. Các nhà cổ sinh vật học đã nghiên cứu và chỉ ra rằng, thực ra loài động vật tới từ quá khứ này có liên quan tới nhện, bọ cạp và ve nhiều hơn Bởi những chân đốt và các phần phụ đều gần miệng của chúng. Để định danh Cua móng ngựa được rõ ràng, chúng ta sẽ đi từ bao quát tới cụ thể – Ngành Chân đốt – Lớp Miệng đốt Động vật có chân kìm – Bộ Đuôi kiếm – Họ Sam Trong Họ Sam chúng ta sẽ phân loại ra một số loài đại diện như Sam Mỹ Limulus polyphemus, Sam vùng Ấn Độ, Indonesia, Malaysia Carcinoscopius rotundicauda, Sam vùng biển Trung Quốc – Nhật Bản Tachypleus tridentatus và Sam ở vùng biển Đông Nam Á Tachypleus gigasSam biển đúng như cái tên tiếng Anh của nó. Chúng giống hình móng ngựa có màu nâu và dài khoảng 50cm ở giai đoạn trưởng thành. Chúng phát triển bằng cách lột bộ xương bên ngoài. Phần đuôi có chức năng như một chiếc bánh lái, giúp Sam biển điều hướng dưới đáy biển. Ngoài ra, phần đuôi cũng giúp cân bằng trọng lượng cơ thể, nếu chúng ta bỏ phần đuôi của Sam, chúng sẽ bị lật ngửa ra mà không có cách nào quay trở lại để tiếp tục di chuyển được. Để sống được dưới đáy biển, cua móng ngựa thở bằng mang và sở hữu một cặp chân kìm cùng 5 cặp chân con để di chuyển. Vai trò quan trọng của Sam biển với hệ sinh thái dưới đại dương Ngoài giá trị thiết thực trong nghiên cứu y học, Cua móng ngựa còn đóng vai trò vô cùng lớn trong việc cân bằng sinh thái. Phần bỏ giáp xác mịn và rộng là chất nền hoàn hảo cho nhiều sinh vật khác sinh sống. Chúng di chuyển dưới đáy đại dương và mang theo giun ống, rau diếp biển, bọt biển, hàu và cả trai trai. Giúp những loài động vật này sinh trưởng và kiếm thức ăn dọc theo đường đi. Vào mùa sinh sản, việc đẻ hàng ngàn quả trứng dọc theo bờ biển cũng là thức ăn cho nhiều loài động vật khác như mòng biển hay các loài chim di cưHình ảnh Con sam biển gắn liền với câu thành ngữ “dính như sam” quen thuộc này có rất nhiều điều thú vị. Bài viết này giới thiệu tổng quan về các loài sam biển, giải thích sự tích con sam, giới thiệu món ăn và cách phân biệt sam – so tránh ngộ độc. Xem Nhanh1. Con sam biển là gì?2. Đặc điểm của con sam Phần giáp đầu Phần giáp Phần đuôi kiếm3. Sự tích “dính như sam” Sơ Nội dung câu chuyện4. Con sam biển có ăn được không?5. Phân biệt con sam biển và so biển để tránh ngộ Tác Biện pháp 1. Con sam biển là gì? Sam biển là động vật biển thuộc ngành chân kìm, lớp đuôi kiếm, họ sam. Trong họ sam biển Limulidae lại gồm 4 loài Sam Mỹ Limulus polyphemus tìm thấy tại các khu vực ven biển châu Mỹ. Đây là loài sam tồn tại lâu đời nhất – hơn 300 triệu năm, thậm chí chúng còn lâu đời hơn cả khủng long. Sam đuôi tam giác/sam Nhật/sam Trung Hoa Tachypleus tridentatus phân bố ven biển Việt Nam, Đài Loan, Nhật Bản, Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Philippines. Sam lớn Tachypleus gigas ở vùng nước nông trong khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên vì sự phát triển đô thị và ô nhiễm biển nên loài sam này đang dần biến mất. So/so biển/sam nhỏ Carcinoscorpius rotundicauda ở các khu vực ven biển Việt Nam, Ấn Độ, Thái Lan, Singapore, Philippines, Malaysia. Lưu ý đây là một loài động vật cực độc có thể gây chết người. Hình ảnh con sam biển ven biển Như vậy, ở Việt Nam có thể bạn sẽ thấy con sam biển là loài sam đuôi tam giác và con so – một loài sam độc. Cả bốn loài sam biển nêu trên đều có đặc tính sinh học khá giống nhau như thân có vỏ cứng hình móng ngựa chia làm ba phần giáp đầu ngực, giáp bụng, đuôi kiếm. Cơ thể con sam biển được chia thành 3 phần giáp đầu ngực, giáp bụng và đuôi kiếm. Phần giáp đầu ngực Bạn có biết con sam biển còn được gọi là “cua móng ngựa”? Bởi lẽ do hình dạng tròn của phần đầu, trông giống như móng ngựa – tròn và cong hình chữ U. Đây là phần lớn nhất của cơ thể con sam biển, chứa nhiều cơ quan thần kinh và sinh học như não, tim, miệng, hệ thần kinh và các hạch. Con sam biển có 4 mắt, trong đó 2 mắt lồi ra bên thân Phần giáp bụng Trông giống như một hình tam giác với hàng gai ở hai bên và một đường gờ ở trung tâm. Các gai này có thể di chuyển để bảo vệ con sam biển. Mặt dưới của bụng là các cơ dùng cho việc di chuyển và thở. Bụng con sam biển có 8 chân càng nhỏ, nó bơi rất chậm và bò như cua. Phần đuôi kiếm Dài và nhọn. Có độc hoặc dùng để đốt. Con sam biển cái lớn hơn khoảng 3 lần so với sam đực. Chúng có thể dài từ 46-48 cm trong khi sam biển đực chỉ từ 36-38 cm. Con sam biển tận dụng môi trường sống khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn phát triển. Thức ăn thường của sam biển là ngao nhỏ, động vật giáp xác và giun, tảo. Vì không có răng cửa và hàm dưới nên chúng sẽ nghiền nát thức ăn giữa hai chân trước khi đưa vào miệng. Cũng giống như loài chim, con sam biển có mề để nghiền thức ăn trước khi đưa chúng đến dạ dày. Đến kỳ sinh sản – cuối xuân và hè, con sam biển đi từ vùng biển sâu đến các ven biển để sinh sản. Trứng của chúng là nguồn thức ăn ưa thích của nhiều loài chim, bò sát và cá. Tổ của con sam biển lại không được chăm sóc do con mẹ bò đi nơi khác. Vậy nên hầu hết trứng sam sẽ bị ăn trước khi kịp chuyển sang giai đoạn ấu trùng. Nếu may mắn, ấu trùng sam biển – phiên bản nhỏ không đuôi của những con sam biển trưởng thành, sẽ được nở ra sau ít nhất hai tuần. Chúng bơi xuống biển và định cư dưới đáy cát trong khoảng 1 năm. Sau đó chúng di chuyển vào vùng biển sâu hơn để kiếm ăn. Trong quá trình phát triển 10 năm, con sam biển sẽ lột xác 16-17 lần và lớn dần lên. Một con sam biển có thể sống đến hơn 20 năm. Xem thêm Bò biển Dugong – Nàng tiên cá trong truyền thuyết Cá chim – Những điều thú vị mà có thể bạn chưa biết Cách cá voi sát thủ săn mồi và liệu có “săn” luôn con người? 3. Sự tích “dính như sam” Sơ lược Hẳn bạn từng nghe câu “dính nhau như sam” thường chỉ những cặp đôi yêu nhau, lúc nào cũng bên nhau, yêu thương nhau hết mực rồi phải không? Bởi lẽ con sam biển lúc nào cũng đi theo cặp, con đực nhỏ nằm trên lưng con cái và chỉ nhỏ bằng một nửa nó. Mà chính cái cách sinh sống “chung thủy” này của sam mà ông cha ta đã gắn nó với một sự tích mang tên “Sự tích con sam biển” Nội dung câu chuyện Ngày xửa ngày xưa, có một đôi vợ chồng nghèo làm nghề đánh cá. Một hôm người chồng ra khơi, nhưng lại gặp một cơn bão rất lớn càn quét. Không ai trên tàu thoát khỏi tai nạn. Tin dữ về làng, nhà nhà đau khổ cất tiếng khóc. Sự tích Con Sam Biển Người vợ lòng đau như cắt, điên cuồng bỏ nhà đi tìm chồng. Bà đi mãi đi mãi suốt hai ngày, đến một ngọn núi lớn thì mệt quá ngủ thiếp đi dưới một gốc cây. Bỗng ĐOÀNG một tiếng, tiếng nổ rung ầm trời khiến bà choàng tỉnh. Bà thấy một ông lão râu tóc bạc phơ hỏi – Ngươi là ai mà dám đến nằm trước nhà ta? – Tôi đi tìm chồng. Cụ chỉ giúp tôi kẻo tôi nóng ruột quá! – Bà mếu máo trả lời. Cụ già đáp – Ta là Thần Cây đây. Thấy nhà ngươi chung tình như vậy ta rất thương. Ta báo cho ngươi biết là chồng ngươi còn sống, hiện đang ở ngoài đảo. Ngươi ngậm viên ngọc này sẽ bay qua biển gặp được chồng. Nhưng hãy nhắm mắt, ngậm miệng chớ để ngọc rơi mà gặp nguy! Nói rồi ông lão đưa cho người vợ một viện ngọc và biến mất. Người vợ vội ngậm viên ngọc vào miệng và nhắm mắt lại. Trời bỗng nổi gió vù vù. Cả người bà nhẹ hẫng còn hai tai thì nghe tiếng vo vo. Được một lúc sau, chân bà chạm đất. Bà đang đứng trên một bãi cát lạ mà gió bấy giờ đã lặng. Mở mắt ra trông thấy chồng, bà mừng quá. Hai vợ chồng hàn thuyên một hồi lâu rồi mới tính đến chuyện trở về. Người chồng ôm ngang lưng vợ bay qua biển. Người vợ sung sướng quá mà quên mất lời dặn của thần, mở miệng mà gặng hỏi chồng để rồi viên ngọc văng ra giữa không trung. Bà chỉ kịp kêu lên một tiếng rồi cả hai vợ chồng rơi xuống biển, hóa thành con sam. Ngày nay sam vẫn cứ đi theo nhau, vẫn là “người chồng” ôm lưng “người vợ” và dính nhau mãi không rời. Thật là dính nhau như con sam biển! 4. Con sam biển có ăn được không? Không phải là “có ăn được không”, mà bạn phải hỏi là “ăn ghiền rồi có cai được không?”. Có thể nói con sam biển là một trong những món ngon bậc nhất vùng biển, giúp ngư dân “hái ra tiền” còn thực khách thì thỏa mãn vị giác. Được biết hiện sam nhỏ có giá từ còn sam bung trứng thì khoảng Món đặc sản này tại các nhà hàng, quán nhậu rất đắt đỏ – khoảng nên nhiều người xem đây là món ăn để đãi khách quý. Vào tháng 10-12 âm lịch, sam biển bắt đầu giao phối và sam cái mang trứng. Ngư dân bắt sam cái còn sam đực nhỏ, ít thịt thì thường được gỡ bỏ. Đây là lúc sam biển ngon nhất vì “trứng đầy mai”, nướng lên ăn kèm rau thơm, đậu phộng, nước mắm hành phi trộn đầu lên là ngon hết sẩy. Thịt con sam biển chín vàng ngọt như thịt cua, dậy mùi hương béo ngậy. Lại có trứng sam giòn sần sật, beo béo kèm đồ chua là trên cả tuyệt vời! Món sam biển nướng Thịt sam thuộc vốn hàn nên khi ăn phải kèm các gia vị nóng như riềng, sả, ớt… con sam biển có thể làm nhiều món, từ gỏi, nướng, xào đến làm chả, miến, cháo, súp,… Tất cả chỉ phụ thuộc vào khả năng sáng tạo của đầu bếp mà tạo nên món ngon đáo để đến chừng nào thôi! 5. Phân biệt con sam biển và so biển để tránh ngộ độc Tác hại Người ta hay nói “ăn sam rồi, có ngộ độc chết cũng không hối tiếc”. Có thể là câu nói đùa nhưng chuyện ngộ độc là có thật. Con sam biển không gây ngộ độc, thứ gây nguy hiểm là “người anh em” sam nhỏ – so biển. Do người ăn nhầm lẫn. So biển là loài cực độc do có độc tố tetrodotoxin. Chất độc này hấp thu nhanh qua đường ruột và dạ dày chỉ trong vòng 5 đến 15 phút. Đây là loại độc tố không bị nhiệt phân hủy nên khi nấu chín hay phơi khô con so biển thì chất độc vẫn tồn tại, gây tỷ lệ gây tử vong cao. Tetrodotoxin là độc tố thần kinh mạnh, có khả năng gây liệt cơ hô hấp, ngừng thở, hạ huyết áp, gây tử vong nhanh với liều độc rất thấp 100gr thịt, trứng so biển đã chứa đủ lượng độc gây tử vong một người. Hiện nay chưa có thuốc giải độc. Lượng độc tố này được tập trung chủ yếu trong buồng trứng của con so, vì thế lượng độc sẽ rất lớn nếu vào mùa sinh sản. Triệu chứng ngộ độc so biển sau khi ăn 30-60 phút là cảm giác tê môi, miệng, tay, chân và quanh vùng môi miệng có thể kèm theo đau đầu, đau bụng, nôn mửa…; li bì, lơ mơ; sau đó toàn thân biểu hiện mệt, khó thở, huyết áp hạ, tê liệt vận động, mất ý thức và thậm chí là tắt thở nhanh sau đó. Bởi lẽ hình thái chúng giống nhau nên chuyện nhìn nhầm là có thể hiểu được. Nhiều người tử vong do ăn nhầm so biển lắm rồi. Thành ra không ít người lo sợ khi ăn sam. Nhưng đặc sản sam biển thì có tội gì đâu? Vậy làm sao để phân biệt chúng? Tôi sẽ đưa ra một số yếu tố dưới đây giúp bạn bảo vệ cho chính mình và người thân Sự khác nhau ở đuôi của Con Sam Biển và Con So Khối lượng Con sam biển thường có kích thước và khối lượng lớn hơn so. Tuy nhiên nếu chỉ như vậy thì bạn sẽ khó phân biệt được sam non hay so biển. Phần đuôi Đuôi sam có tiết diện hình tam giác ở đỉnh có gai nhọn như lưỡi cưa và ba cạnh kéo dài đến tận cuối đuôi. Trong khi đó, đuôi so có tiết diện tròn hoặc hình trứng, không có gai. Điểm khác biệt nữa là sam lúc nào cũng đi theo cặp, còn so biển chỉ đi một mình. Tuy nhiên, so biển cũng có thể đi theo cặp nếu vào mùa sinh sản. Biện pháp Nếu trong trường hợp có người bị ngộ độc so biển, cần cho người đó uống thật nhiều nước và tìm mọi cách gây ói hết thức ăn có trong dạ dày càng nhanh càng tốt. Đặc biệt nhanh chóng đưa người bị ngộ độc đến cơ sở y tế gần nhất. Con sam biển là một loài động vật thú vị. Từ cội nguồn lâu đời đến hình thái đặc biệt. Từ đặc tính bám dính lấy nhau mà hình thành sự tích. Từ những món ngon nức lòng thực khách đến những nguy hiểm rình rập từ “người anh em” so biển,… Hy vọng bài viết này giúp bạn hiểu biết hơn về một sinh vật thú vị – con sam biển. Nguồn

cách nuôi sam biển